Eerste patiënten behandeld en eerste tranen, 8

Beste allemaal, www.mjverheijen.waarbenjij.nu
Het is al een week geleden dat ik de laatste keer een bericht naar jullie heb geschreven. Mijn excuses voor het uitblijven van nieuws uit Lombok, ik was van goede wil, maar heb het erg druk gehad en had ’s avonds een afspraak of was na het eten te moe om achter de computer te kruipen. Het is nu zaterdagavond 23.00 uur en nu maak ik gewoon tijd.
Ik was gebleven bij vorige week zaterdag. Heb toen gewerkt en ben aan het eind van de dag naar de kaakchirurg geweest met 2 spoedpatiënten. Zondag 1 november hebben we echt vrij gehad. We hebben met een echte auto,dus niet met de bemo, een rondrit over het eiland gemaakt, d.w.z. over het westelijke deel. Naar “monkey forest” een stukje bos langs de weg waar de apen uit je hand eten. Daarna naar een “heilige plaats” van hindoes. Bij deze tempel was ook een stuk waar iedereen welkom is, ongeacht zijn of haar geloof. Eigenlijk op zich indrukwekkend, maar zo vervallen dat het toch tegenviel. Nog een weverij bezocht waar vrouwen aan ouderwetse weefgetouwen zitten en waar voor veel geld erg mooie wandkleden verkocht worden. Als laatste bezienswaardigheid waren we bij een houtbewerkingbedrijf. Mooi houtsnijwerk, maar ik zie mezelf niet een heel bankstel verschepen om dan in Buchten op van die harde houten stoelen te zitten. Maandagochtend vroeg naar het ziekenhuis met wat patiënten voor de oogarts. Even een bezoek gebracht aan de polikliniek dermatologie. Heb daar een aardige co-assistent wat foto’s laten zien die Stephan gemaakt had van patiënten die in de dorpen naar me toe waren gekomen met huidproblemen. De diagnose die in Nederland gesteld was door een dermatoloog i.o. van het azM werd snel bevestigd: scabiës, in gewoon Nederlands: schurft! Hier blijkbaar nog een erg groot probleem en dat zal het voorlopig ook wel blijven vrees ik. Je moet nl. de hele familie behandelen als je schurft wilt uitroeien. In de dorpen is iedereen familie van elkaar, ze delen alles, wassen zich slecht of niet, ergo: schurft tiert welig. Via e-mail kreeg ik het advies om een bepaalde pil te geven aan de patiënt. Vandaag (poli is open op zaterdag) bij de dermatologieafdeling om een recept gevraagd: ze kennen hier geen pillen tegen scabiës! Nou dat is heel jammer voor ze, nu moet de hele familie aan de zalf en die komt niet in containers van 10 liter voor een heel dorp. Wordt vervolgd, dat begrijpen jullie. De rest van de maandag, evenals de dinsdag doorgebracht in Teloke met het controleren van de gebitten van de schoolkinderen (’s ochtends) en de volwassenen en kleine kinderen (’s middags). Zodra we ’s middags onze schoenen voor de deur uit hebben gedaan, want iedereen loopt binnen op blote voeten dus wij ook, komen de patiënten al toestromen. Stephan vergeleek het met een stukje uit de Bijbel waarin staat dat mensen van heinde en verre met zieken naar Christus kwamen. Daar lijkt het hier ook op want we hebben nu ook mensen uit andere dorpen die speciaal voor ons komen met gezondheidsklachten. Dinsdag om 17.00 uur weer met 4 patiënten naar de kaakchirurg geweest. Woensdagochtend controle van de schoolkinderen en om 12.00 uur naar de KNO-arts. In het dorp Orong woont een 13 jarige jongen Tahfiz, die op 8 jarige leeftijd doof is geworden. Om hem te laten testen had ik een afspraak met de beste KNO-arts op Lombok gemaakt. En na afloop heb ik de eerste tranen hier vergoten, ik kon er niets aan doen maar was echt verdrietig toen hij zei dat Tahfiz aan beide oren helemaal doof is. Zelfs 100dB gaf geen reactie. De enige oplossing voor hem is nu het plaatsen van cochleaire (schrijf ik dat zo goed??) implantaten. Een zeer kostbare operatie (21.000 euro) die hier niet kan worden uitgevoerd maar waarvoor hij naar Bali zou moeten. Ik kan hem dus niet helpen. Toch heb ik wat voor hem en zijn broer en zusje gedaan, dankzij jullie. Ik heb ze nieuwe schoolkleren gegeven, Tahfiz ook nog nieuwe schoenen en een schooltas en de moeder een bloesje. Inclusief het consult bij de dokter was ik nog geen 40 euro kwijt. Hierbij was dan ook nog een ijsje bij de Pizza-hut inbegrepen! Volgens een van onze medewerkers hier was dat geld heel goed besteed want de ouders van Tahfiz zijn echt arm. Woensdagmiddag heb ik zelf 2 patiënten behandeld met het electrische tandsteenverwijderapparaat dat ik hier voor 250 euro heb gekocht. Een prima apparaat maar er was geen wateraansluiting in de praktijk, dus dat werkte wat moeilijk. Toch met veel plezier de behandeling uitgevoerd en 2 dankbare patiënten thuis afgeleverd.
Donderdag de laatste schoolkinderen gezien en verder weer veel volwassenen. Vooral Stephan heeft vaak zijn handen vol aan de ouderen. Hun gebit is meestal te slecht om nog te redden en vaak hebben ze ernstige oogproblemen. Hij heeft dan ook al enkele mensen meegenomen naar het ziekenhuis om te laten opereren. A.s. maandag zal een wat oudere vrouw geopereerd worden aan staar. We hebben haar vanmorgen bij het ziekenhuis afgeleverd, samen met haar kleindochter die de komende 5 dagen voor haar in het ziekenhuis zal zorgen. Je hebt hier 6 verschillende klassen in het ziekenhuis. De goedkoopste klasse is IIIb, je betaalt dan nog geen euro per dag voor een bed en eten. IIIa kost 1,07 euro, IIb 2.10 euro en IIa 3.10 euro. Nou Stephan heeft oma verwend en voor haar een IIa bed betaald, dwz dat ze nu in een bed met een schoon laken ligt en met 1 andere vrouw (en diens man, want familie blijft hier bij de patiënt) de kamer deelt. Voor de kleindochter hebben we nog gauw een matras gekocht voor 4 euro, anders moest ze op de tegelvloer naast het bed liggen. Maar verder met donderdagmiddag. Toen ben ik met een jongetje van 10 jaar, dat vroeger altijd een klompje rijst achter zijn voortanden in zijn mond had, naar een tandarts geweest die zich heeft gespecialiseerd in kronen en bruggen. Een aardige jonge vrouw die echter niet om 17.00 uur verscheen, maar pas om 18.45 uur omdat het regende. Mijn hele programma liep in de soep want ik had ook nog 4 kinderen met hun moeder bij de kaakchirurg zitten, onder de hoede van Stephan. Maar alles kwam goed, we waren om 19.30 uur terug in het dorp en om 20.00 uur in het hotel. Bij het jongetje met de “rijstcariës” wordt as dinsdag begonnen met de zenuwbehandelingen in zijn voortanden en daarna zullen er kronen worden gemaakt, totale kosten ongeveer 175 euro. Voor dat geld zal het kind er weer prima uitzien: dank voor jullie hulp.
Vrijdagmorgen heb ik de lokale orthodontiste (een echte) in de orthodontische hemel laten kijken. Ze was om 7.30 uur bij het hotel en om 8.00 uur zei ze bij de eerste patiënt: dit kind heeft brackets nodig. Toen ik zei dat dat niet gaat, zag ze nog wel een mogelijkheid om het kind met een uitneembare beugel te behandelen. Maar ook dat kon ik haar niet als optie bieden. Ze had maar twee keuzes: iets trekken of alles laten zoals het is. Het duurde even voor dat bij haar die knop omging, maar toen was de samenwerking tussen ons perfect en zeer effectief. In 2,5 uur hebben we 50 kinderen gezien en heeft zij haar advies gegeven. Volgend jaar gaan we verder. ’s Middags de gebruikelijke controles van gebit en ogen. Vanmorgen dus oma afgeleverd in het ziekenhuis, daarna in Teloke een aantal controles gedaan en met assistente Nofi doorgenomen welke kinderen nog voor extracties naar de kaakchirurg of de orthodontiste moeten. Om 12.30 uur naar het lokale radiostation met het hele team om geïnterviewd te worden over ons werk hier. Het gesprek werd opgenomen en zal morgenvroeg worden uitgezonden, in het Indonesisch, dus dat gaat aan ons voorbij. Wij gaan overigens morgen even de toerist uithangen en met een bootje naar de Gili eilanden. Die schijnen erg mooi te zijn en een eldorado voor snorkelen. We zullen zien, als het stormt, gaan we niet, dat is jammer, maar ik heb werk genoeg dus mij komt het goed uit als we hier blijven. Nofi heeft toestemming van haar man gekregen om mee te gaan, ze mag alleen niet snorkelen, maar ze kan niet zwemmen dus lijkt me dat verbod geen probleem. We zullen meteen haar verjaardag vieren, ze wordt morgen 28. Verjaardagen worden hier niet gevierd, de meeste mensen weten niet eens hoe oud ze zijn, laat staan dat ze weten op welke datum ze geboren zijn. Na het interview hebben we een super-de-luxe keyboard besteld voor de katholieke school in Ampenan, een gift van Paul en Mill Termeer/ Sacha Shoes. Hopelijk komt het keyboard nog voor donderdagavond zodat we het nog kunnen bewonderen. Zo niet, dan zullen er ongetwijfeld de nodige foto’s volgen. Na het gebruikelijke afscheidsfeest voor de dorpen dat vanavond al werd gevierd i.v.m. het vertrek van Stephan a.s. maandag, hebben we om 22.00 uur het officiële contract met het ziekenhuis in Gerung getekend voor het oogtestlaboratorium en de daarbij horende ondersteuning van Stephan. Alles bij elkaar een volle dag, die ik met veel plezier besluit met dit verslag. Nog 5 dagen hier, ik heb me voorgenomen tot het laatst toe te werken en dat zal wel lukken! Voor nu: take care, warme groeten uit een (bijna) altijd zonnig en erg warm Lombok
Marie-José

Ik mag de webpagina van Marie-José benutten om een paar woorden aan mijn activiteiten te wijden.
Mijn belangrijkste activiteit is de watervoorziening voor de dorpjes waar MJ werkt. Waterleiding is er niet. Een deel van de inwoners heeft een waterput, waarvan het water in het algemeen niet drinkbaar is. Het komt namelijk van geringe diepte en de putten staan in verbinding met de omgeving waar afvalwater in terecht komt. Er is maar een beperkt aantal putten die diep genoeg zijn om schoon drinkbaar water te leveren. Al het andere water moet gekookt worden voordat het gedronken kan worden. Veel huizen hebben zelfs helemaal geen water. De vrouwen van die huizen moeten meerdere malen per dag, soms over grote afstand, met emmers op het hoofd naar een plaats lopen waar wel water is.
Kort geleden is door de Stichting VLOK in een soort bergstroompje (dat in het natte seizoen water levert) een kleine dam gebouwd waar water opgevangen kan worden, naar tanks geleid en vandaar met PVC-leidingen naar het dorpje. Dat water is natuurlijk niet veilig. Het is afkomstig van open water waar allerlei ongerechtigheden in terecht kunnen komen: uitwerpselen van vogels en andere dieren en stoffen uit de bodem. Voor deze waterstroom heb ik waarschijnlijk een goed filter gevonden (werkt op het principe van membraanscheiding), waarmee een deel van de waterstroom gefilterd kan worden tot schoon drinkwater (bacteriën en in het water zwevende deeltjes worden afgescheiden). Zo’n filter kost een paar duizend Euro en daar moet ik eerst nog sponsoring voor zoeken. Plaatsing daarvan is dus iets voor een volgende ronde. Waarschijnlijk zit ik dus vast aan een herhalingsoefening !
Een andere benadering is in de huishoudens die geen schoon drinkwater hebben een waterfilter te plaatsen. Zo’n filter bestaat uit twee op elkaar geplaatste “emmers”. Via een speciaal filter loopt het water vanuit de bovenste ruimte onder invloed van de zwaartekracht naar de onderste ruimte. Het filter bevat een kleine hoeveelheid fijn aangebracht zilver dat alle bacteriën doodt. En zwevende en zelfs opgeloste stoffen worden door de werking van het keramische filter uitgefilterd. Begin deze week heb ik op het eiland Soemba dergelijke filters bekeken (zie foto hieronder). Bedoeling is nu dergelijke filters ook op het eiland Lombok te gaan assembleren en in Teloke en Orong bij gezinnen uit te zetten. Het eiland Soemba is in diverse opzichten overigens nog nooddruftiger dan Lombok. Enkele kilometers van de doorgaande wegen tref je daar nog dorpjes aan die volgens oude traditie zijn opgezet: hutjes op palen, gebouwd van hout en materiaal van palmbomen, analafebetisme, mannen en vrouwen met pikzwarte tanden (voor zover nog aanwezig) door het kauwen op een mengsel van betelnoten (bevatten arecoline) en andere stoffen en kruiden (werkt opwekkend maar ook verslavend).

Een andere activiteit waar ik me mee bezighoud is de sanering van een ietwat vastgelopen mikrokredietbank. Deze bank geeft kleine kredieten (enkele Euro’s tot enkele honderden Euro’s) voor veel doeleinden. Probleem was dat het aangestelde “management” (gerecruteerd uit de lokale bevolking) niet competent was en bovendien meende goede sier te kunnen maken met de geïnde rentebetalingen. Van financiële administratie hadden ze geen kaas gegeten. Een simpele boekhouding aanleggen was te hoog gegrepen, laat staan dat er besef was van zaken zoals cash flow en liquiditeit van de bank en het opstellen van een balans en verlies- en winstrekening.
Mijn belangrijkste taak is nu de administratie van de bank op orde te brengen, een rapportagesysteem op te zetten en betrouwbaar en capabel management aan te trekken.
De collega’s in het team noemen mij nu gekscherend wel eens “Dirk” . Verdere toelichting lijkt mij overbodig ...............

Gidi